Çocuk Sağlığını Koruma ve Geliştirme

SAĞLIK HİZMETLERİ VE ÖRGÜTLENME

SAĞLIK HİZMETLERİ: Kişilerin ve toplumların sağlığını korumak, hastalandıklarında tedavilerini yapmak, sakat kalanların başkalarına bağımlı olmadan yaşayabilmelerini sağlamak ve toplumların sağlık düzeyini yükseltmek için yapılan planlı çalışmaların tümüne sağlık hizmetleri denir.

Sağlık hizmetlerinin temel amacı, kişilerin hasta olmamalarını sağlamak yani onları hastalıklardan korumaktır.

SAĞLIK HİZMETLERİ

A– Koruyucu Sağlık Hizmetleri

       1 – Çevreye yönelik

• Yeterli ve temiz su sağlanması
• Kanalizasyon ve arıtma tesisleri yapımı
•  Çöplerin yok edilmesi
•  Hava kirliliğinin kontrolü
•  Gıda kontrolü
•  Sağlıklı yapılaşma, şehir planlaması 
•  Trafik kontrolü
•  Gürültü kirliliğinin önlenmesi
•  İş yerlerinde çalışma ortamlarının kontrolü

 

          2 – Bireye yönelik

• Bağışıklama
• Beslenmeyi düzenleme
• Doğum kontrolü- aile planlaması
• Sağlık eğitimi
• İlaçla koruma (kemoproflaksi)
• Erken tanı

Koruyucu sağlık hizmetleri üç basamakta gerçekleştirilir:

1) Birincil koruma:

Kişiyi hastalıklardan korumaya yönelik hizmetlerdir.

• Beslenmenin düzenlenmesi,
• Bulaşıcı hastalıklardan korunma,
• Kanser araştırmasında erken tanı yöntemi.

 

2) İkincil koruma:

Hastalığın teşhis edilmesi, ilerlemesinin durdurulması ve tedavisine yönelik hizmetlerdir.

Hastalık belirtileri ortaya çıkmadan ya da hafifken tanıların konulması ve tedavilerinin yapılması İKİNCİL KORUMA adını alır.

Hastalıkların tedavi edilemez dönemden önce tespit edilmesi ve ilerlemesinin önlenmesini amaçlar.

 

3) Üçüncül koruma:

Hastalıkların olumsuz sonuçlarının azaltılması ve hastalık sonu sakatlıkların önlenmesi hizmetleridir.

Hastalıkların olumsuz sonuçlarının sınırlandırılması ve hastalıklara bağlı sakatlıkların önlenmesine ÜÇÜNCÜL KORUMA denir.

Mesela bazı eklem hastalıklarında fizik tedavi uygulamaları ile oluşabilecek kalıcı hastalıkları önlemek mümkündür.

 

 B– Tedavi Edici Sağlık Hizmetleri

          1 – Kendi kendine bakım

          2 – Birinci basamak sağlık hizmetleri

Hastaların ilk başvurdukları sağlık kurumlarında ayakta ya da evinde uygulanan sağlık hizmetleridir.

• Aile Sağlığı Merkezleri
• Hastanelerin poliklinikleri 
• Muayenehaneler

          3 – İkinci basamak sağlık hizmetleri

• Hastanelerde sunulan sağlık hizmetleridir.
• Hastanelerde belli alanlarda uzmanlaşmış hekimler çalışır.

          4 – Üçüncü basamak sağlık hizmetleri

En gelişmiş sağlık teknolojisinin kullanıldığı merkezlerde sunulan hizmettir.

• Üniversite hastaneleri,
• Yüksek ihtisas hastaneleri
• Özel dal hastaneleri (ruh ve sinir hastalıkları- onkoloji vs.)

Hızlı ve aksamadan tedavi hizmetleri alabilmek için uygun basamaklara başvurulmalıdır.

Tedavi; ilaç ya da diğer tıbbi yöntemlerle hastalıkların iyileştirilmesi çalışmalarıdır.

 

 

 C– Rehabilite Edici Sağlık Hizmetleri ( Üçüncül Korunma)

 

• Hastalığın iyileşmediği ya da kalıcı sorun bıraktığı durumlarda rehabilitasyon çalışmaları bu kapsamda değerlendirilir.

• Rehabilitasyon hem sosyal hem de tıbbi rehabilitasyonu içerir.

Rehabilitasyon  Nedir?

Bedence ya da ruhça sakat kalmış olanların başkalarına bağımlı olmaksızın yaşayabilmelerini sağlamak için yapılan bütün çalışmaları kapsar.

• Tıbbi Rehabilitasyon:

Güçsüzleşen organın, fizik tedavi vb yöntemlerle, yeniden güçlendirilerek kişinin günlük işlerini devam ettirebilme olanağına kavuşturulmasıdır.

• Sosyal Rehabilitasyon:

Fizik ve psikolojik hasarlı kişilerin, bu durumlarına uygun işe yerleştirilmesi veya bakımlarının sağlanması türünden çalışmalardır.

Hizmet tanım ve türlerinde de anlaşılacağı üzere, tıbbi rehabilitasyon sağlık personelince yürütülen hizmetlerdendir. Sosyal rehabilitasyon ise, sosyal hizmet kurum ve personelince yürütülür.

Çocuk Sağlığını Korumak için YAPILMASI GEREKENLER

• Ana Çocuk Sağlığı hizmetleri arttırılmalı, anne-çocuk eğitim programları uygulanmalı

• Aşı programları aksatılmadan uygulanmalı
• Çocuklar uygun beslenme yönünden desteklenmeli
• Doğum öncesi ve sonrası periyodik muayeneler ile erken tanı sağlanmalı
• Çevre sağlığı düzeltilmeli

Bugün Türkiye’de sürdürülen çabalar korunmayı ve birinci basamak sağlık hizmetlerini yükseltmeyi hedeflemektedir.

Anne ve Çocuk Ölümlerini Önleme Programı Ana Hedefleri

• Ana Ölüm Hızını indirmek
• 5 yaş altı çocuk ölüm indirmek
• Bebek ölüm hızını indirmek
• Bölgesel farklılıkları en az % 50 azaltmak
• Doğum öncesi bakım hizmeti alanların oranını % 90 a ulaştırmak
• Doğumların % 90 ının sağlık kuruluşlarında veya sağlık personeli tarafından yaptırılmasını sağlamak
• Doğum sonu bakım hizmeti alanların oranını % 90 a ulaştırmak
• Bebek ve çocuk izlem oranını % 90 a ulaştırmak
• Bağışıklama oranını % 90 a ulaştırmak
• 5 yaş altı beslenme bozukluklarını 1/3 oranında azaltmak
• Doğum yapılan tüm hastanelerin bebek dostu hastaneler olmalarını sağlamak
• Tüm yenidoğanları fenilketonüri ve hipotiroidi yönünden taramak
• Üreme çağındaki çiftler arasında etkili aile planlaması yöntemi kullanımını % 70 e çıkarmak.